Leczenie operacyjne zatok metodą endoskopową (FESS)
Zatoki przynosowe to pokryte błoną śluzową przestrzenie powietrzne w obrębie kości czaszki. Pełnią one istotne funkcje związane z oczyszczaniem i ogrzewaniem wdychanego powietrza. Kiedy dochodzi do stanu zapalnego zatok, ich ujścia stają się niedrożne w wyniku obrzęku błony śluzowej. W niektórych przypadkach, kiedy stan zapalny nie poddaje się leczeniu i objawy stają się przewlekłe, konieczne jest zastosowanie leczenia operacyjnego. Funkcjonalna endoskopowa operacja zatok, w skrócie FESS (z ang. Functional Endoscopic Sinus Surgery), to podstawowa metoda leczenia przewlekłych stanów zapalnych zatok przynosowych. Zyskała na popularności w przeciągu ostatnich lat, ponieważ jest dużo mniej inwazyjna niż inne procedury, które były do tego czasu stosowane w medycynie, na przykład operowanie metodą klasyczną z dostępu zewnętrznego. Podczas metody endoskopowej nie jest konieczne rozcinanie skóry i błony śluzowej operowanego pacjenta. Funkcjonalna endoskopowa operacja zatok przywraca sprawną wentylacją i zapewnia prawidłowy mechanizm oczyszczania jam zatok, co poprawia naturalne mechanizmy umożliwiające wypływ wydzieliny. Podczas zabiegu dokładnie usuwa się zmiany w obrębie ujścia zatok przynosowych, które są bezpośrednią przyczyną zaburzeń wentylacji i drenażu. Endoskopy pozwalają na wytworzenie szerokiego połączenia pomiędzy jamą nosa i zatokami przynosowymi oraz precyzyjne wyeliminowanie zmian blokujących ujścia zatok takich jak polipy, przerosty błony śluzowej oraz nieprawidłowości w strukturze kostnej. Funkcjonalną endoskopową operację zatok przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.
Dla kogo jest funkcjonalna endoskopowa operacja zatok?
Aby zostać zakwalifikowanym do zabiegu, należy najpierw przejść szereg badań, które są wymagane do rozpoczęcia leczenia. Należą do nich endoskopia, tomografia komputerowa zatok przynosowych, rynoskopia (badanie stanu górnych dróg oddechowych oraz nosa) oraz bakteriologiczne i mikrobiologiczne badanie wydzieliny z nosa. Badania te, wykonywane podczas konsultacji laryngologicznej, pozwalają na oszacowanie zakresu zmian w zatokach przynosowych.
Przebieg zabiegu
W zależności od tego, jakie zmiany wymagają usunięcia w zatokach przynosowych, stosuje się różne metody i urządzenia pozwalające osiągnąć zamierzony efekt. Polipy nosa zazwyczaj usuwane są za pomocą urządzenia które zasysa tkankę do kanału, a następnie odcina ją używając rotujących ostrzy. Skraca to czas zabiegu, ponieważ zminimalizowane są uszkodzenia tkanek otaczających, co przekłada się na zmniejszenie krwawienia podczas operacji. Dzięki temu tkanki szybciej się goją i pacjent może być krócej hospitalizowany.
Inną metodą leczenia operacyjnego zatok jest cewnikowanie endoskopowe zatok (CEZ), zwane też balonikowaniem, balonoplatyką czy balonizacją zatok. Pozwala ono na delikatne otworzenie zablokowanych zatok za pomocą niewielkich, elastycznych narzędzi. Dzięki zastosowaniu miękkich przyborów zabieg jest mało inwazyjny i bezkrwawy. Stosuje się go głównie przy leczeniu zatok szczękowych, czołowych i klinowych Nie wymaga on założenia szwów ani opatrunków, nie pozostawia też blizn ani śladów. Po zabiegu pacjent może wrócić do domu po kilku godzinach.
W czasie zabiegów endoskopowych zdarza się też używanie systemów płukania zatok przynosowych. Płukanie, wykonywane za pomocą rękojeści z giętką końcówką, usuwa z zatok chorobotwórcze bakterie. Redukcja bakterii zmniejsza ryzyko nawrotu choroby i znacznie zwiększa skuteczność leczenie przewlekłych zapaleń zatok.
Prawidłowe przeprowadzenie funkcjonalnej endoskopowej operacji zatok pozwala uporać się z przewlekłym zapaleniem zatok i jego uciążliwymi objawami: katarem, kaszlem, zaburzeniami zmysłu węchu i słuchu, uczuciem zatkanych uszu, obrzęku twarzy, niedrożnością nosa, uciskiem w okolicach skroni i spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła.